NFU-programma ‘Sturen op Kwaliteit’ ontwikkelt in drie jaar vele mogelijkheden
Meer sturen op kwaliteit, minder op verantwoorden. Dat is de kern van het programma Sturen op Kwaliteit. Na drie jaar ‘Sturen op Kwaliteit’ bieden de resultaten talloze aanknopingspunten om binnen het eigen netwerk de zorg te verbeteren. Per 1 april 2019 stopt het programma in deze vorm. De resultaten van het programma Sturen op Kwaliteit worden verder benut in de programma’s Waardegedreven Zorg en Anders Verantwoorden van het NFU-consortium Kwaliteit van Zorg.
Wat zijn de resultaten?
‘We registreren ons suf in de zorg’, zegt prof. dr. Mark Kramer, internist in het Amsterdam UMC locatie VUmc en voorzitter van de stuurgroep van het programma Sturen op Kwaliteit. ‘Vaak zijn registraties bedoeld om ons te verantwoorden, niet om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Hoe selecteren we precies díe informatie die bestuurders nodig hebben om de kwaliteit van de zorg te verbeteren?’
Meer dan twintig projectgroepen
Vanuit de umc’s, verenigd in de NFU, hebben drie jaar meer dan twintig projectgroepen zich binnen het Citrienfondsprogramma Sturen op Kwaliteit hierover gebogen. Gaandeweg sloten steeds meer zorgaanbieders zich hierbij aan.
Grote opbrengst
‘We hebben veel kennis opgehaald om de patiëntenzorg te verbeteren’, zegt Jan Hazelzet, hoogleraar kwaliteit en uitkomsten van de zorg aan het Erasmus MC. ‘Kennis die weer kan worden toegepast in nieuwe ontwikkelingen in de zorg. Zo zijn kernsets van kwaliteitsindicatoren geselecteerd en overzichtelijke dashboards ontwikkeld. Ook is gekeken naar methodes om teamsamenwerking en patiëntervaringen te meten. Alle resultaten zijn samengebracht in een toolkit en vrij toegankelijk via de website van Sturen op Kwaliteit. In de toolkit staan projectverslagen, stappenplannen, praktische methodes en modules. Ziekenhuisbestuurders, klinisch leiders en kwaliteitsmedewerkers hoeven niet opnieuw het wiel uit te vinden. De resultaten bieden talloze aanknopingspunten om binnen het eigen netwerk de zorg te verbeteren.’
Met de patiënt in dialoog
‘Het is nu tijd voor verbinden en samenwerken’, zegt Martine de Bruijne, hoogleraar sociale geneeskunde aan Amsterdam UMC. ‘Er zijn honderden indicatoren. Laten we samen met patiënten kernsets kiezen die er écht toe doen. Bijvoorbeeld hoe snel patiënten na een operatie weer mobiel zijn of hoeveel pijn ze ervaren. Dat zijn de dingen die van belang én te beïnvloeden zijn. Het programma Sturen op Kwaliteit heeft ons geleerd hoe we dit moeten aanpakken. Er is geen ‘one size fits all’, elk zorgnetwerk heeft zijn eigen hartslag. We zien nu dat zorgprofessionals in de regio samen met de patiënt de dialoog aangaan over kwaliteit. Samen kiezen zij een kleine set indicatoren om kwaliteit te verbeteren, die periodiek kan worden bijgesteld. Zo brengen we kwaliteitsindicatoren weer terug naar de bedoeling: het verbeteren van kwaliteit.’
Waardevol voor landelijke ontwikkelingen
De opgediepte kennis is ook waardevol voor landelijke ontwikkelingen als Waardegedreven Zorg, Tijd voor Verbinding (patiëntveiligheid) en Anders Verantwoorden.
Dr. Kelly Bos, onderzoeker aan het Amsterdam UMC, ontwikkelde vanuit het programma Sturen op Kwaliteit een model om na een calamiteit beter te kunnen inschatten wat de kwaliteit van een verbetermaatregel is. Na een ernstige fout of calamiteit brengen ziekenhuizen rapport uit aan de Inspectie waarin ze aangeven hoe ze een dergelijke fout een volgende keer denken te voorkomen. Bos: ‘Een verbetermaatregel invoeren kost tijd, geld en energie. Met ons model kunnen bestuurders en afdelingshoofden beargumenteren waarom investeren in de ene verbetermaatregel wél loont en in de ander niet. Het model is eenvoudig toe te passen.’
Ook de bestuurlijke kant van leren, verbeteren en anders verantwoorden kwam aan bod. Zo stelden zorgbestuurders uit 15 umc’s en ziekenhuizen samen een Actiekaart op die houvast geeft over hoe bestuurders meer kunnen sturen op kwaliteit. Zie ook het filmpje.
Olievlek
‘In de kern blijken zorgverleners allemaal hetzelfde te willen: de beste zorg voor de patiënt. Interdisciplinair samenwerken als team en de patiënt in dit team als partner opnemen, dat is het fundament om écht tot resultaten te komen’, besluit Jan Hazelzet. ‘De resultaten hebben hun uitstraling op nationaal en zelfs internationaal niveau. Het verspreidt zich als een olievlek. Dit is mogelijk geworden door het programma Sturen op Kwaliteit.’
Het programma Sturen op Kwaliteit is uitgevoerd binnen het NFU-consortium Kwaliteit van Zorg, dat de resultaten verder benut in de programma’s Waardegedreven Zorg en Anders Verantwoorden. Het programma Sturen op Kwaliteit wordt gefinancierd door het Citrienfonds van de NFU en ZonMw. Het Citrienfonds helpt duurzame en breed inzetbare oplossingen in de gezondheidszorg ontwikkelen.